Een jarenlange liefde: het Franse chanson.

Je vous parle d’un temps

Que les moins de vingt ans

Ne peuvent pas connaître 

            Charles Aznavour, ʺLa Bohèmeʺ

 

Als vertaler Frans is het haast vanzelfsprekend dat ik een groot liefhebber ben van het Franse chanson. Ik ben ook geboren in de vroege jaren zestig, en heb dus de periode meegemaakt waarin dat Franse chanson ook in Vlaanderen op heel wat bijval kon rekenen. Het is nu wel anders, en daar verliezen we toch wel wat mee, want ook nu nog komt er in de Franstalige wereld wel af en toe een nieuwe ster op.

Ik had dan ook aan mijn vrienden BNI-leden gevraagd om eens hun top 3 van het Franse chanson op te maken. Ik gaf meteen mijn persoonlijke top 3 op:

“La Bohème” – Charles Aznavour

“Ne me quitte pas” – Jacques Brel

ʺLe Sudʺ - Nino Ferrer

Nu is hier wel een klein probleempje mee: mijn top drie bestaat immers voornamelijk uit oude nummers: “La Bohème” is van 1965, “Ne me quitte pas” is van 1959 en “Le Sud” is het jongste lied in dit gezelschap. Het nummer werd in 1975 uitgebracht. Zijn er dan geen jonge Franse artiesten die het vermelden waard zijn? Jazeker, alleen is het wat moeilijker om ze te leren kennen als Vlaming, omdat er bijlange na niet meer zoveel aandacht is voor het Franstalige lied op onze Vlaamse radiozenders als in de jaren zestig en zeventig.

Even tussen haakjes, een verrassend weetje: Nino Ferrer, de man van “Le Sud”, is dezelfde artiest die het humoristische nummer “Le Téléfon” uitbracht – u weet wel het nummer van : “Gaston y a l’téléfon qui son”. Ik kan moeilijk twee nummers van dezelfde artiest bedenken die verder uit elkaar liggen dan deze twee.

Maar, revenons à nos moutons: ik ben de laatste jaren vooral fan van Zaz, de alias van de Française Isabelle Geffroy, die in Vlaanderen een bescheiden hit had met “Je veux”, intussen ook al 10 jaar geleden. Ze heeft nog zoveel andere goede nummers, waar je in Vlaanderen haast nooit iets over hoort. Prachtig van haar vind ik o.a. “Si jamais j’oublie”. Een nummer dat echt past in de traditie van het Franse chanson, zowel muzikaal als qua tekst.

En als je het over recente(re) Franstalige artiesten wilt hebben, dan moet je zeker onze eigen Stromae vermelden (“Formidable”, “Papaoutai”, “Ta fête”). Jammer dat het wat stil is geworden rond deze man, want dit was echt een verfrissend talent, waar ook in Vlaanderen heel wat aandacht voor was. Zijn echte naam: Paul Van Haver (Etterbeek, °1985).

Nog uit eigen land: Angèle. Deze jongedame (Ukkel, °1995) bracht in 2018 haar eerste album uit, en het was meteen raak, ook in Vlaanderen. Een speciale vermelding voor de nummers “Balance ton quoi” en “Je veux tes yeux”. Van haar verwacht ik de komende jaren nog heel veel moois.

Een andere jonge artieste waar ik graag aandacht voor wil vragen, is de Canadese Cœur de Pirate, in het gewone leven Béatrice Martin. Ook zij had in Vlaanderen een bescheiden hit met het in 2011 uitgebrachte “Adieu”, maar deze jongedame (°1989) is echt een uitzonderlijk talent, die ook al de muziek mocht maken voor de TV-reeks “Trauma”. Wie op Spotify zit, moet maar eens de afspeellijst “This is Cœur de Pirate” afspelen; daar zitten enkele pareltjes in, en haar Canadese accent is soms aandoenlijk.

Wie dit leest en graag aandacht wil voor een bepaalde jonge Franstalige artiest, aarzel niet om het te delen op de facebookpagina van Charon:

(https://www.facebook.com/CharonTranslationConsultancy).

Er is zoveel dat je kunt schrijven over het Franse chanson, en er zijn zoveel artiesten die een vermelding verdienen. Dat is het nadeel van een top 3: kiezen is verliezen. Achteraf vind je het altijd jammer dat je deze of gene artiest niet hebt opgenomen. Als je enkel Aznavour of Brel neemt: die hebben nog zoveel mooie nummers uitgebracht, die in die top 3 van mij niet misstaan zouden hebben. Maar ik wil vooral graag een eervolle vermelding geven aan enkele misschien minder bekende nummers of artiesten.

Op één zet ik dan Bourvil met “Un clair de lune à Maubeuge”. Nu is Bourvil zelfs voor de jongere generatie niet helemaal onbekend, maar dan als acteur. Hij is namelijk de tegenspeler van Louis de Funès in “La Grande Vadrouille”, nog altijd een van de meest succesvolle films in de Franse filmgeschiedenis. Maar Bourvil was ook chansonnier, en ik wil de lezer graag oproepen om eens kennis te maken met “Un clair de lune à Maubeuge”, vooral tekstueel een pareltje.

Een tweede nummer dat ik hier wil vermelden, eveneens met een humoristische tekst, is “Il” van Les Négresses Vertes. Het nummer brengt het trieste verhaal van een verlopen figuur die “drinkt om te vergeten dat hij leeft, en slaapt om te vergeten dat hij drinkt”.

Il boit pour oublier qu’il vit

Il dort pour oublier qu’il boit  

En tot slot – maar kiezen is ook hier verliezen – kom ik graag uit bij Gilbert Bécaud, die we natuurlijk allemaal wel kennen van “Nathalie”, “Et maintenant”, “L’important c’est la rose”... Maar ik heb het ook heel hard voor zijn nummer “Quand il est mort le poète”. Een niemendalletje over het verscheiden van een dichter, maar o zo mooi.

 

Andere (heel) eervolle vermeldingen:

“Mourir d’aimer” – Charles Aznavour

“Et si tu n’existais pas” – Joe Dassin

ʺDernière danseʺ - Indila

ʺLe vent nous porteraʺ - Noir Désir

ʺLa chanson des vieux amantsʺ - Jacques Brel

ʺPort cotonʺ -Zaz

ʺ(Il est 5 Heures) Paris s’éveilleʺ - Jacques Dutronc of An Pierlé (beide versies vind ik mekaar waard)

ʺElle était si jolieʺ - Alain Barrière

ʺLa tribu de Danaʺ - Manau