Over letterwoorden en irritatie

 

“You can’t take over the world without a good acronym” – C.S. Wolley

“The key test for an acronym is to ask whether it helps or hurts communication” – Elon Musk

 

Onlangs kwam ik in een vertaalopdracht de afkorting NUR tegen, en ik ging uiteraard op zoek naar de betekenis van dit acroniem. Het hielp natuurlijk niet dat de afkorting voorkwam in een Franstalige tekst, want was het nu een acroniem voor een Franse term, of had het toch zijn oorsprong in het Engels?

“Vraag het dan aan de klant”, zult u opmerken, “dan weet je het meteen.” Dat lijkt inderdaad een goede suggestie, maar een beetje vertaler geeft niet graag toe dat hij iets niet snapt, en dus wou ik toch eerst alle middelen uitputten die ik tot mijn beschikking heb om zelf tot een oplossing te komen.

De tekst zelf ging over het financiële beheer van een bedrijf, dus dat beperkte al wel het speelveld. Het was me uit de context meteen duidelijk dat de afkorting moest staan voor iets als ‘werken in uitvoering’. Alleen, noch in het Frans, noch in het Engels vond ik een verklaring voor het acroniem NUR die ook maar van ver iets te maken had met die betekenis.

Aangezien de basistekst in het Frans was, zocht ik uiteraard eerst in het Frans, maar noch mijn Larousse, noch de Petit Robert online kenden de afkorting. Dan maar gegoogeld op ‘NUR abbréviation’, en dat leverde volgende resultaten op : Équipe Noris Cycling, Nürburgring, Équipe Nurnberger Versicherung, FC Nuremberg. Een magere oogst, dat zult u met me eens zijn, en helemaal niets dat past binnen de context van mijn artikel. Dan maar in het Engels geprobeerd.

In het Engels zijn ze kampioen in het gebruiken van letterwoorden, en zo kwam ik onder andere via acronymfinder.com en abbreviations.com tot volgende mogelijkheden: Number of Use Reports, Nursing, National University of Rwanda, National University Ranking, Nuristani (linguistics), National Union of Railwaymen (UK), Network Unavailability Rate, Net Unit Return, Natchez, Urania and Ruston Railway Company, Nix User Repository en Nitrate Utilization Rate.

De enige kandidaat in dit lijstje die iets lijkt te maken te hebben met financieel beheer is Net Unit Return, maar ik verzeker u: dat klopte voor geen meter binnen de context van het artikel. Over de andere mogelijkheden wil ik het niet eens hebben.

Uiteindelijk heb ik me toch gewonnen moeten geven, en heb ik de vraag gesteld aan de klant, die me prompt wist te antwoorden dat NUR staat voor Net Unbilled Receivables. De klant voegt er fijntjes aan toe “vroeger WIP – Work in Progress”. Dat hield natuurlijk wel steek, en ik voelde me toch een beetje in mijn eer gekrenkt dat ik hier niet zelf op gekomen was. Aan de andere kant: als ik vervolgens google op de term Net Unbilled Receivables krijg ik 1.170.000 hits, maar in de eerste drie, vier pagina’s niet één die ook het letterwoord NUR vermeldt. Mijn ego raakt hierdoor weer enigszins hersteld …

Nee, alle gekheid op een stokje: wat is dat toch met al die letterwoorden die we van langsom vaker te pas en te onpas om de oren geslagen krijgen? Zo krijg ik deze week ook in een nieuwsbrief de oproep om me in te schrijven voor een Mini Learning die me belooft “Alles wat je moet weten over VMS-systemen” bij te brengen. In het artikel dat erbij hoort, krijg je het letterwoord eerst nog een vijftal keer door de strot geduwd, vooraleer in paragraaf vier eindelijk ook de term achter het acroniem verschijnt. In dit geval gaat het over een Vendor Management System. Het lijkt er haast op alsof de auteur van het artikel bijna vergeten was om het te vermelden. Waarom deed hij dat niet bij de eerste keer dat hij het letterwoord gebruikte?

Lichtelijk geïrriteerd zocht ik het letterwoord VMS op in abbreviations.com en, ik verzin het niet, hier kreeg ik 75 mogelijke oplossingen, gaande van Vizsla Menstrual Syndrome over Voorhees Middle School, Voluntary Milking System tot, jawel ook Vendor Management System. Op abbreviations.com geven ze aan iedere term ook een kwotering met sterren, om aan te geven hoe courant de afkorting is. Vendor Management System krijgt een ster op vijf, wat betekent dat de afkorting toch niet zo algemeen gekend is.

Kijk, ik begrijp dat Vendor Management System een hele mondvol is, en dat het makkelijker is om van de term een letterwoord te maken dat je dan heel kwistig kunt rondstrooien doorheen je tekst. Maar, dames en heren tekstschrijvers, als je zo’n letterwoord gebruikt, en het staat dan nog eens voor een term in een andere taal dan die waarin je tekst geschreven is, heb dan verdomme het fatsoen om uw letterwoord meteen vanaf het begin te verklaren! En, het is maar een tip, en misschien zult u vinden dat ik nu toch overdrijf, maar zou het geen goed idee zijn om die term ook nog eens uit te leggen? U doet er uw lezers ongetwijfeld een plezier mee – en daarvoor doet u het toch?